Σημαντική τοποθέτηση του Υπουργού Δικαιοσύνης στην Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων στη Χίο
16/09/2023
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Γ. Φλωρίδης, κατά την παρέμβασή του, σήμερα, στις εργασίες της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος στη Χίο, διέψευσε τις διαρροές για την επιβολή υψηλών παραβόλων για την αναβολή υποθέσεων και χρηματικών ποινών σε δικηγόρους για μη επιτρεπτές συμπεριφορές στο ακροατήριο.
– Επανέλαβε τη δέσμευσή του για μεταφορά δικαστικής ύλης από τα δικαστήρια σε δικηγόρους και συμβολαιογράφους (διαταγές πληρωμής, άρσεις προσημειώσεων, ένορκες βεβαιώσεις, σωματεία, κληρονομητήρια κλπ) και αναμένει τις προτάσεις του σώματος.
– Ως προς τις αποζημιώσεις σε υποθέσεις Νομικής Βοήθειας, ψηφίστηκε η δημιουργία πλατφόρμας για την άμεση πληρωμή τους χωρίς να ακολουθείται η διαδικασία εκκαθάρισης-ενταλματοποίησης από το ΤΑΧΔΙΚ και εξήγγειλε την άμεση εξόφληση του υπολοίπου 20% των αποζημιώσεων (2019-2022) και πλήρη εξόφληση των αποζημιώσεων για το πρώτο ενιάμηνο του 2023.
-Προανήγγειλε αλλαγές στους Κώδικες (ΠΚ, ΚΠΔ, ΚΠολΔ) και άμεση συγκρότηση εντός του Οκτωβρίου Ομάδας Εργασίας για τον Κώδικα Δικηγόρων.
– Ως προς το άρθρο 187 ΠΚ, σημείωσε ότι προωθείται επίλυση του ζητήματος μέσω νομοθετικής ρύθμισης, στο πλαίσιο των κοινών συμφωνημένων προτάσεων Υπουργείου Δικαιοσύνης και δικηγορικού σώματος.
– Ως προς τον “Δικαστικό Καλλικράτη”, αφού λάβει υπόψη του τις προτάσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ομάδας Εργασίας, θα προβεί στις αναγκαίες ρυθμίσεις, χωρίς την κατάργηση των υφισταμένων δικαστικών σχηματισμών.
– Εξήγγειλε την ενίσχυση 3.500 νέων δικηγόρων με 5.000 ευρώ, μέσω voucher, την καταβολή εκπαιδευτικού επιδόματος 560 ευρώ σε δικηγόρους (30.000) για τη βελτίωση των ψηφιακών ικανοτήτων τους, την ενδυνάμωση του δικαστικού παραστάτη και την παράταση του προγράμματος πρακτικής άσκησης στα δικαστήρια και δικηγόρους ( 6 μήνες σε Δικαστήρια και 12 μήνες σε Δικηγόρους) με καταβολή μηνιαίας αμοιβής 950 ευρώ , μέσω ΕΣΠΑ, αποδεχόμενος σχετικό πρόγραμμα που έχει υποβάλει η Ολομέλεια.
– Προανήγγειλε την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών στην Εθνική Σχολή Δικαστών με την εισαγωγή μαθήματος Δεοντολογίας και την αύξηση του ορίου ηλικίας εισαγωγής.
– Τέλος,ως προς τον προϊστάμενο της Δικαστικής Αστυνομίας δέχθηκε να μην διορίζονται δικαστές πριν την πάροδο διετίας από την αφυπηρέτησή τους .
ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ ΜΑΣ ΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΣΤΗΝ ΙΩΝΙΑ
15/09/2023
Με την παρουσία του τέως Πρωθυπουργού και Προέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κ. Ιωάννη Σαρμά, του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Γ. Φλωρίδη, του Υφυπουργού Δικαιοσύνης κ. Ιω. Μπούγα, του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου, εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης , των τοπικών φορέων και αρχών, Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, Δικαστών και πλήθους δικηγόρων και πολιτών, πραγματοποιήθηκε σήμερα στη Χίο η εκδήλωση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος με θέμα “ 100 χρόνια από τη Συνθήκη της Λωζάνης – Συμφωνία σταθερότητας και εθνικού στοχασμού”.
Ο Πρόεδρος της Ολομέλειας κ. Δημ. Βερβεσός, αφού ευχαρίστησε την Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου κ. Ανθίππη Ζανάρα και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τους για την ουσιαστική συμβολή τους στη διοργάνωση της εκδήλωσης αυτής και όλους τους παρευρισκομένους, στην εισαγωγική του ομιλία , τόνισε ότι η μόνη ασφαλιστική δικλείδα για την υπεράσπιση των εθνικών δικαίων , είναι η διαρκής εθνική εγρήγορση. Γι’ αυτό διαμηνύουμε προς κάθε κατεύθυνση, ότι δεν μπορούμε να δεχθούμε, στο όνομα της δήθεν επίτευξης συμβιβαστικών λύσεων καλής γειτονίας, ή της υπογραφής οποιουδήποτε συνυποσχετικού, καμία απολύτως συζήτηση περί «υποχωρήσεων». Η εθνική γραμμή πρέπει να είναι σαφής: μόνη επιλογή για την επίλυση του ζητήματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο είναι η προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης, άνευ άλλου τινός. Το να ανοίξει οποιοδήποτε άλλο θέμα συνιστά στάση καταφανώς αντίθετη στα εθνικά συμφέροντα.
Όταν από την απέναντι πλευρά γίνεται υπέρβαση των άκρων ορίων της νομιμότητας και της εθνικής ανοχής και αντοχής, πρέπει να επιδείξουμε και να αποδείξουμε -με όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας- την ισχύ του δικαίου. Αυτή η στάση υπεύθυνου διεκδικητικού πατριωτισμού είναι η ηχηρή απάντησή στην τουρκική προκλητικότητα.Η επιλογή αυτή βεβαίως απαιτεί θυσίες και υπέρβαση των κομματικών, πολιτικών και ιδεολογικών αγκυλώσεων. Πρέπει να σταθούμε όλοι μαζί, με ενιαίο μέτωπο και πραγματικά εθνική κοινή εξωτερική πολιτική. Το πετύχαμε στη Λωζάνη όταν ευθυγραμμίστηκαν οι προτεραιότητες στο εσωτερικό με την εξωτερική πολιτική και συνέπλευσαν επιτυχώς η επαναστατική κυβέρνηση και ο διαπραγματευόμενος Ελευθέριος Βενιζέλος. Ευχή όλων είναι να μη χρειαστεί ξανά μια καταστροφή για να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της κοινής, ανυποχώρητης και αρραγούς στάσης στην προάσπιση των εθνικών δικαίων.
Η σημερινή εκδήλωση αποτελεί κομβικό σταθμό στη συνεπή δημόσια δράση μας για τα εθνικά θέματα, (Καστελόριζο,Κύπρος,Ορεστιάδα,Αστρος,Τίρανα ), τα οποία αντιμετωπίζουμε υπό το διττό πρίσμα αφ’ ενός του οφειλόμενου ιστορικού στοχασμού και αφ’ ετέρου του ισχύοντος διεθνούς δικαίου και της σύγχρονης γεωπολιτικής πραγματικότητας. Απέναντι στην εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα και την απαράδεκτη αμφισβήτηση και υπονόμευση του διεθνούς δικαίου από τη γείτονα, το δικηγορικό σώμα έχει συνειδητά επιλέξει να συντηρεί στο δημόσιο διάλογο τα ζητήματα αυτά και να αναδεικνύει, με μαχητικό τρόπο, τα εθνικά μας δίκαια. Τιμούμε, έτσι, τη βαριά κληρονομιά εκείνων που θυσιάστηκαν «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι», αλλά και την ιστορική παράδοση του δικηγορικού σώματος που διαχρονικά βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του εθνικού αγώνος
Ο Πρόεδρος της Ολομέλειας κατέληξε: “ Στη Χίο σήμερα έχουμε τα πόδια μας σε Ελληνική αλλά συνάμα και Ευρωπαϊκή γη, αλλά το βλέμμα,η ψυχή και η καρδιά μας είναι στραμμένα απέναντι στην Ιωνία”
Στην εκδήλωση, την οποία συντόνισε ο δημοσιογράφος Δημήτρης Καμπουράκης. Εισηγητές ήταν η Μαρία Γαβουνέλη, Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Γενική
Διευθύντρια ΕΛΙΑΜΕΠ, ο Πέτρος Λιάκουρας, Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Πανεπιστημίου Πειραιώς, ο Γιάννης Μακριδάκης, Συγγραφέας, ο Νικόλαος Παπαδάκης-Παπαδής, Γενικός Διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» και ο Λουκάς Τσούκαλης, Καθηγητής Sciences Po, Παρίσι, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ, Πρόεδρος ΔΣ ΕΛΙΑΜΕΠ, ενώ παρέμβαση έκανε ο Γεώργιος Μικρούδης, Πρόεδρος Εφετών.
Επισυνάπτεται το πλήρες κείμενο της εισαγωγικής ομιλίας του Προέδρου της Ολομέλειας.
Συνθήκη της Λωζάνης
Είναι ξεχωριστή η τιμή που νιώθω σήμερα καλοσωρίζοντάς σας στην εκδήλωση της Ολομέλειας των Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, για την εκατονταετηρίδα της Συνθήκης της Λωζάνης που πραγματοποιείται συμβολικά στον ιστορικό και μαρτυρικό τούτο τόπο, το νησί της Χίου, που βρίσκεται μια ανάσα από τα μικρασιατικά παράλια.
Θερμά συγχαρητήρια οφείλονται στην Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Χίου κα Ανθίππη Ζανάρακαι τα μέλη του ΔΣ που συνέβαλαν ώστε η σημερινή εκδήλωση να είναι αντάξια της ιστορικής της σημασίας.
Θέλω επίσης να ευχαριστήσω τους εκλεκτούς εισηγητές, οι οποίοι θα μοιραστούν μαζί μας σκέψεις και προβληματισμούς σχετικά με την ιστορική και διαχρονική σημασία της Συνθήκης της Λωζάνης.
Η σημερινή εκδήλωση είναι κομβικός σταθμός στη συνεπή δημόσια δράση μας για τα εθνικά θέματα, τα οποία αντιμετωπίζουμε υπό το διττό πρίσμα αφ’ ενός του οφειλόμενου ιστορικού στοχασμού και αφ’ ετέρου του ισχύοντος διεθνούς δικαίου και της σύγχρονης γεωπολιτικής πραγματικότητας. Απέναντι στην εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα και την απαράδεκτη αμφισβήτηση και υπονόμευση του διεθνούς δικαίου από τη γείτονα, το δικηγορικό σώμα έχει συνειδητά επιλέξει να συντηρεί στο δημόσιο διάλογο τα ζητήματα αυτά και να αναδεικνύει, με μαχητικό τρόπο, τα εθνικά μας δίκαια. Τιμούμε, έτσι, τη βαριά κληρονομιά εκείνων που θυσιάστηκαν «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι», αλλά και την ιστορική παράδοση του δικηγορικού σώματος που διαχρονικά βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του εθνικού αγώνος.
Η συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Συνθήκη της Λωζάνης μας δίδει την ευκαιρία να προβληματιστούμε και να αντλήσουμε πολύτιμα συμπεράσματα σχετικάμε μια σειρά κομβικών εθνικών θεμάτων, με αφετηρία τη νικηφόρα Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών,μέχρι την οριοθέτηση των σχέσεων με την Τουρκία στη σύγχρονη γεωπολιτική πραγματικότητα.
Θυμίζοντας τις πιο λαμπρές σελίδες του Βυζαντίου, μετά τη νικηφόρα έκβαση του Μεγάλου Πολέμου – στην οποία συνέβαλε η ευθυγράμμιση των συμφερόντων της Ελλάδας με εκείνες των δυνάμεων της Αντάντ, με το τεράστιο εσωτερικό κόστος του Εθνικού Διχασμού-, για πρώτη φορά έπειτα από αιώνες, ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις, φθάνουν με το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Κωνσταντινούπολη, από κοινού με τις λοιπές νικήτριες δυνάμεις. Η περιγραφή του Νικολάου Πλαστήρα, ενός εκ των πρωταγωνιστών της εποχής, είναι συγκινητική: «Όταν το καράβι έφθανε αντίκρυ [της ΑγιαΣοφιάς] και είπα στους σαλπιγκτάς να σημάνουν το εμβατήριο της σημαίας δεν έμεινε μάτι αδάκρυτο. Και αμέσως από τα σαλπίσματα όλη η χριστιανική Πόλη μας παρουσίασε το συγκινητικότερο θέαμα που μπορούσε να ιδεί κανείς. Όλοι οι Έλληνες στα μπαλκόνια και στα παράθυρα και δεν έβλεπε κανείς σε μια απέραντη αμφιθεατρική έκταση παρά να κινούνται αναρίθμητες ελληνικές σημαίες. Όλοι κλαίουν, κανένας θόρυβος δεν ακούεται, κανείς δεν ανασαίνει, λες πως όλοι κατελήφθησαν από κατάνυξη στο αντίκρισμα της θρυλικής Πόλης και σαν να θέλουν να γονατίσουν μπροστά στην Αγιά Σοφιά για να ευχαριστήσουν τη θεία πρόνοια που ύστερα από πέντε αιώνες έκανε το θαύμα και επαλήθευσε το «πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δική μας θάναι». Και έξαφνα μεσ στην ιερή αυτή σιωπή αντήχησε μια δυνατή φωνή κάποιου εύζωνα παραλλαγμένη από τη συγκίνηση και το κλάμα «Ζήτω η Πόλη μας!». Και τότε λες και ξύπνησε όλος αυτός ο κόσμος από ένα λήθαργο και ξέσπασε σε ατελεύτητα «Ζήτω»».
Μετά την συνδιάσκεψη του Σαν Ρέμο (Απρίλιος 1920) όταν δρομολογήθηκε η τελική ρύθμιση των ζητημάτων της Ανατολής,ο Βενιζέλος κράτησε μια σημείωση στο σημειωματάριό του, που θυμίζει τη γνωστή κατακλείδα των μυθοπλαστικών αφηγήσεων «ούτως η Ελλάς επραγματοποίησε το εθνικόν της πρόγραμμα», ένα εθνικό πρόγραμμα που υποστασιοποιήθηκε λίγους μήνες αργότερα με τη Συνθήκη των Σεβρών, δυνάμει της οποίας η Ελλάδα απέκτησε την ανατολική Θράκη, την Ίμβρο και την Τένεδο, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, και Ικαρία), τη Σαμοθράκη, τη Δυτική Θράκη και την εντολή διοίκησης (mandate) της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης.
Όμως οι εξελίξεις των φθινοπωρινών μηνών του 1920 απαρνήθηκαν το ευτυχές τέλος. Στις εκλογές του Νοεμβρίου, το βενιζελικό κόμμα, γνώρισε συντριπτική ήττα και ο Βενιζέλος έμεινε εκτός Βουλής. Οπωσδήποτε συντετριμμένος, αλλά και ανήσυχος για τις συνέπειες της κυβερνητικής αλλαγής, ο ίδιος προφητικά αναφέρει στην Πηνελόπη Δέλτα, σε συνάντηση που διέσωσε η πεζογράφος, ότι «Το συντελεσμένο έργο θα καταρρεύσει.Και θα μείνει η πληρωμή.Και η πληρωμή θα είναι βαριά.Και με τύπτει η συνείδηση».
Δυστυχώς, τα γεγονότα εξελίχθηκαν πολύ γρήγορα και είχαν τη γνωστή ολέθρια κατάληξη. Όπως αργότερα είπε, με βρετανικό φλέγμα, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ «η Ελλάδα απέκτησε ερήμην της την αυτοκρατορία των ονείρων της για να την απορρίψει μόλις ξύπνησε».
Οι βασικοί σταθμοί αυτής της εθνικά επώδυνης πορείας είναι γνωστοί: Το προεκλογικό, και εν πολλοίς λαϊκιστικό σύνθημα «οίκαδε» που έκαναν σημαία οι αυτοαποκαλούμενοι βαυκαλιστικά«υπερπατριώτες» η πλήρης μεταστροφή και η άνευ ερεισμάτων επέκταση μέχρι το ΕσκίΣεχίρ και το Αφιόν-Καραχισάρ, πολύ πέρα από τα όρια της Συνθήκης των Σεβρών· η αλλαγή στάσης των ξένων δυνάμεων, για τους δικούς τους λόγους συμφέροντος η καθεμία· και τέλος η κατάρρευση του μετώπου, η άτακτη υποχώρηση και η ολοκληρωτική ήττα.
Ακολούθησαν: η γενοκτονία του ελληνικού και χριστιανικού πληθυσμού της Μικράς Ασίας (είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν σωθεί γραπτές διαταγές προς τους τούρκους οπλίτες που αναφέρονται στο «καθήκον γενικής σφαγής»)· ο ευτελισμός κάθε έννοιας ανθρώπινης αξιοπρέπειας με βασανισμούς αιχμαλώτων, ακρωτηριασμούς, θανατώσεις βρεφών, βιασμούς, ατέλειωτες πορείες στα περιώνυμα “τάγματα εργασίας” με άγνωστο αριθμό θυμάτων, απαγχονισμούς, δημόσια λιντσαρίσματα και εκτελέσεις με αποφάσεις των τουρκικών «Δικαστηρίων της Ανεξαρτησίας», αρπαγές και οι λεηλασίες περιουσιών, γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων και εν τέλει ένα γιγαντιαίο (τηρουμένων των αναλογιών) προσφυγικό ρεύμα Μικρασιατών προσφύγων στην Ελλάδα.
Στο μεταξύ οι Τούρκοι, εξαγριωμένοι ήθελαν να ξεριζώσουν ολότελα τον Ελληνισμό από τα εδάφη τους, αξίωναν μια υπέρογκη πολεμική αποζημίωση, αμφισβητούσαν τα σύνορα τού Έβρου και διεκδικούσαν τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Η επαναστατική Κυβέρνηση τού Πλαστήρα κάλεσε τότε τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που ζούσε εξόριστος στη Γαλλία, να αναλάβει την εκπροσώπηση της Ελλάδας και να σώσει ό,τι ήταν δυνατό να σωθεί. Ας σημειώσουμε εδώ ότι, σε αντίστιξη με τη θαρραλέα επάνοδο Βενιζέλου, ο τραγικός υπεύθυνος της καταστροφής φυγαδεύθηκε στο εξωτερικό για να γλιτώσει τα χειρότερα για τον ίδιο και τη βασιλική οικογένεια.
Στη συνδιάσκεψη που συγκάλεσαν το Νοέμβριο του 1922 στη Λωζάνη οι σύμμαχοι ο Βενιζέλος έδωσε τη δυσκολότερη και σπουδαιότερη διπλωματική μάχη της ζωής του. Αγωνιζόμενος μόνος, ως εκπρόσωπος ενός νικημένου και κατεστραμμένου μικρού κράτους, χωρίς καμιά ενίσχυση στην αρχή, κατόρθωσε σιγά-σιγά, με τρόπο αριστοτεχνικό, να μεταστρέψει την κατάσταση και τελικά, το καλοκαίρι του 1923, να υπογράψει μια έντιμη Συνθήκη, που ήταν την ώρα εκείνη ό,τι καλύτερο μπορούσε κανείς να φανταστεί για την Ελλάδα και πού εξασφάλιζε οπωσδήποτε τη μελλοντική επιβίωση του τόπου.
Μόλις άρχισε ή συνδιάσκεψηΒενιζέλος κατάλαβε πως το πνεύμα πού επικρατούσε ήτανεξόχως δυσμενές. Γιανα διαπραγματευτεί έπρεπε να αποκτήσει ένα όπλο. Γι’ αυτό αξίωσεαπό την Ελληνική Κυβέρνηση ν’ αφήσει κάθε άλλη προσπάθεια κατά μέρος καιμε κάθε θυσία να οργανώσει στράτευμα καινατο παρατάξει στονΈβρο, απέναντι στους Τούρκους. Στο μεταξύ, φρόντισε να κερδίσει χρόνοστη συνδιάσκεψη, διαπραγματευόμενος, με πολλή τέχνη, για ένα πλήθος θεμάτων, ενώ ξανάρχισε να κερδίζει πάλι το παλαιό προσωπικό του κύρος απέναντιστουςσυμμάχους και να τούς πείθει για τίς απόψεις του σε πολλά σημεία.
Το ένα μάτι το είχε στην Ελλάδα, παρακολουθώντας την οργάνωση τού στρατού, καιτο άλλο στη συνδιάσκεψη, όπου δεν παραμελούσε καμιά λεπτομέρεια και προσπαθούσε ολοένα να κερδίζει έδαφος σ’ όλους τούς τομείς: ζητήματα μειονοτικά, οικονομικά, συνόρων και νησιών. Ευτυχώς γιατην Ελλάδα, η Κυβέρνηση Πλαστήρα έδειξεαποφασιστικότητα πέρα απότα συνηθισμένα μέτρα. Σεσυντομότατο διάστημα, παρατάχτηκε στονΈβροαξιόμαχη ελληνική στρατιά, αρκετά σημαντική ώστε νατην υπολογίσουν σοβαρά οι Τούρκοι. Ο Βενιζέλος, τότε, μονομιάς άλλαξε στάση στη συνδιάσκεψη· ξαναέγινε ό Βενιζέλος των νικηφόρων πολέμων. Χωρίς να παύει να διαπραγματεύεται καινα προσπαθεί να κερδίσει ζητήματα μετην πειθώ, άρχισε καιναεπιτίθεταικαινα απειλεί. Καθώς γράφηκε, «δεν διεπραγματεύετο πλέον ως ήττημένος, άλλ’ ώςέμπόλεμος». Οι Τούρκοι ανησύχησαν γιατί είδαν να διαγράφεται καθαρά ο κίνδυνος μιας νέας ελληνικής επίθεσηςστην Ανατολική Θράκη με κατεύθυνση προς την Κωνσταντινούπολη. Οι Σύμμαχοι δεν ήθελαν με κανέναν τρόπο να ξαναρχίσει ό πόλεμος και βάλθηκαν κι αυτοί να πιέζουν την Τουρκία να κάνει υποχωρήσεις.
Τελικά, χωρίς να παροράται ότι η Συνθήκη της Λωζάνης αποτυπώνει μοιραία το συσχετισμό μεταξύ νικητή (δηλ. της Τουρκίας) και ηττημένου (δηλ. της Ελλάδας),ο Βενιζέλος μετην πολλαπλή του μέθοδο, ύστερα από πολύμηνες καιεπίπονες συζητήσεις, κατόρθωσε ναεπιτύχειτα έξης:
Απέκρουσε τίς αξιώσεις των Τούρκων γιαυπέρογκη πολεμική αποζημίωση, καθώς επίσης και τίς αξιώσεις τους στη Δυτική Θράκη καιστα νησιά του Αιγαίου, έκτος απότηνΊμβροκαιτην Τένεδο, πού αναγκάστηκε να θυσιάσει. Δέχτηκε σαν τετελεσμένο ιστορικό γεγονός την απομάκρυνση των ελληνικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, αλλά πέτυχε να τους ανταλλάξει με τούς μουσουλμανικούς πληθυσμούς τής Ελλάδας. Εξαιρέθηκαν, ως γνωστόν,απότην ανταλλαγή οιΈλληνες τής Πόλης καιοιμουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Επίσης, με σκληρή προσπάθεια, ξεσηκώνοντας τη διεθνή κοινή γνώμη, κατόρθωσε να παραμείνει στην ιστορική έδρα του το Οικουμενικό Πατριαρχείο πουοι Τούρκοι ήθελαν επίμονανααπομακρύνουν. Τέλος, πέτυχε να συνάψει το λεγόμενο προσφυγικό δάνειο, χάρις στο οποίο μπόρεσε η πτωχευμένη Ελλάδα να πραγματοποιήσει την αποκατάσταση 1,5εκατομμυρίου προσφύγων.
ΣτηΛωζάνη, εν τέλει, τέθηκαν οι βάσεις, στις οποίες στηρίχτηκε έκτοτε τοελληνικό κράτος.Και βεβαίως, για να αποδώσουμε ιστορική δικαιοσύνη, οφείλουμε να πούμε ότι η Λωζάνη είναι (και αυτή) έργο του Ελευθερίου Βενιζέλου, του «ονειροπόλου πραγματοποιού», όπως προσφυώς τον αποκαλούσε ο Γεώργιος Παπανδρέου.
Μιας και αυτή η περιδιάβαση στην ιστορία ενέχει μοιραία και έναν απολογισμό της εξωτερικής πολιτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου, αξίζει να σημειώσουμε τα λόγια του Καφαντάρη από του βήματος της Βουλής στο πολιτικό μνημόσυνο του Ελευθερίου Βενιζέλου: Οι σχολαστικοί -είπε- απασχολούνται με τας κηλίδας του ηλίου. Εν τω μεταξύ ο ήλιος εκτοξεύει το φως και την θαλπωρήν και είναι η πηγή της ζωής και πάσης γονιμοποιήσεως. Ιδού ο Βενιζέλος εις την ιστορίαν.
Η εμπειρία των 100 χρόνων που μεσολάβησαν μας επιτρέπεινα στρέψουμε το βλέμμα και στη μακρά ιστορία του τόπου:Μετά τη χρυσή δεκαετία της εθνικής ολοκλήρωσης 1911-1920, υποστήκαμεδύο μεγάλεςεθνικές ήττες: τη μικρασιατική καταστροφή το 1922 και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974.
Κοινή συνισταμένη και στις δύο περιπτώσεις ήταν οι καταστροφικές εθνικά επιλογές των τότε ηγετών τους, οι οποίες βρίσκονταν σε πλήρη αντίστιξη με τον «υπερπατριωτικό», λαϊκιστικότους λόγο, που εν τέλει μίκρυναν την πατρίδα.
Τα λέω αυτά όχι με πνεύμα ηττοπάθειας, αλλά διότι η εθνική αυτοσυνειδησία είναι προϋπόθεση για την εθνική ανάταξη. Όσο πιο ειλικρινείς είμαστε με το παρελθόν μας, τόσο πιο δυνατοί γινόμαστε στο παρόν.
Ο ιστορικός αυτός στοχασμός έχει φρονώ ξεχωριστή σημασία, ιδίως όταν έχουμε απέναντί μας μια Τουρκία, η οποία πέρα από τις γνωστές παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου (casusbelli, «γκρίζες ζώνες», δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», 4η τουρκική Στρατιά του Αιγαίου, παραβάσεις και παραβιάσεις εναερίου χώρου), παρά το δήθεν κλίμα διαλόγου, εντούτοις υποδαυλίζει στην πράξη συνεχώς το τοξικό μίσος εναντίον της πατρίδας μας, με εχθροπαθείς, ανιστόρητες δηλώσεις, αλλά και έμπρακτες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Αναφέρομαι στις κατάπτυστες πρόσφατες δηλώσεις Ερντογάν ότι οι Έλληνες «με τις βρόμικες μπότες τους λέρωσαν την Ανατολία» και στη συνέχεια δήθεν «κατέστρεψαν και έκαψαν τη Σμύρνη» το 1922· στα προκλητικά προπαγανδιστικά βίντεο με αφορμή τα 101 χρόνια από το 1922 που δείχνουν τους Έλληνες να σφαγιάζονται και να πνίγονται στην προκυμαία της Σμύρνης· αλλά και την πρωτοφανή επίθεση Τουρκοκύπριων σε άνδρες των Ηνωμένων Εθνών με εκσκαπτικά μηχανήματα που, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, έβαλαν κατά των οχημάτων και των ανδρών της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, στην Πύλα της Κύπρου.
Το δίδαγμα που πρέπει να αντλήσουμε από την εθνική μας πορεία, και να θέσουμε σήμερα ως προμετωπίδα, είναι ότι όταν ένα κράτος υποχωρεί, κατά σύστημα, τότε θα νικάται κατά κράτος. Γι’ αυτό έχουμε χρέος να επισημαίνουμε πάντοτε τον ορατό κίνδυνο του εθνικού μιθριδατισμού.
Μόνη ασφαλιστική δικλείδα, είναι η διαρκής εθνική εγρήγορση. Γι’ αυτό διαμηνύουμε προς κάθε κατεύθυνση, ότι δεν μπορούμε να δεχθούμε, στο όνομα της δήθεν επίτευξης συμβιβαστικών λύσεων καλής γειτονίας, ή της υπογραφής οποιουδήποτε συνυποσχετικού, καμία απολύτως συζήτηση περί «υποχωρήσεων». Η εθνική γραμμή πρέπει να είναι σαφής: μόνη επιλογή για την επίλυση του ζητήματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο είναι η προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης, άνευ άλλου τινός. Το να ανοίξει οποιοδήποτε άλλο θέμα συνιστά στάση καταφανώς αντίθετη στα εθνικά συμφέροντα.
Όταν από την απέναντι πλευρά γίνεται υπέρβαση των άκρων ορίων της νομιμότητος και της εθνικής ανοχής και αντοχής, πρέπει να επιδείξουμε και να αποδείξουμε -με όλα τα μέσα που έχουμε στη διάθεσή μας- την ισχύ του δικαίου. Αυτή η στάση υπεύθυνου διεκδικητικού πατριωτισμού είναι η ηχηρή απάντησή στην τουρκική προκλητικότητα.
Η επιλογή αυτή βεβαίως απαιτεί θυσίες και υπέρβαση των κομματικών, πολιτικών και ιδεολογικών αγκυλώσεων. Πρέπει να σταθούμε όλοι μαζί, με ενιαίο μέτωπο και πραγματικά εθνική κοινή εξωτερική πολιτική. Το πετύχαμε στη Λωζάνη όταν ευθυγραμμίστηκαν οι προτεραιότητες στο εσωτερικό με την εξωτερική πολιτική και συνέπλευσαν επιτυχώς η επαναστατική κυβέρνηση και ο διαπραγματευόμενος Ελευθέριος Βενιζέλος. Ευχή όλων είναι να μη χρειαστεί ξανά μια καταστροφή για να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία της κοινής, ανυποχώρητης και αρραγούς στάσης στην προάσπιση των εθνικών δικαίων.
Κι ας έχουμε πάντα κατά νου πως ό,τι κάνουμε δεν το κάνουμε μόνο για μας, το κάνουμε πάνω από όλα για τα παιδιά μας. Γι’ αυτό έχουμε χρέος, με τα λόγια του ποιητή, «να σταθούμε στη γη που μας γέννησε / με τη μνήμη εκείνων που διαβήκαν και / την αγάπη για κείνους που θα ‘ρθουνε»!
