Η περιπέτεια του Κτηματολογίου
Ο θεσμός του Κτηματολογίου το οποίο είχε καταρτιστεί επί Ιταλοκρατίας και διατηρήθηκε ως Ελληνικό πλέον δίκαιο μετά την ενσωμάτωση της Δωδ/νήσου, δεν έχει κατορθώσει ακόμα να βρει τον ρυθμό του και να εκπληρώνει στο ακέραιο την αποστολή του, που ο νομοθέτης του οραματίστηκε. Ειδικότερα δεν διασφαλίζεται η δημόσια πίστη των κτηματικών βιβλίων αφού πολλές πράξεις ακόμα εκκρεμούν προς καταχώριση και μάλιστα από το 1970 περίπου κα μετά. Δεν είναι μόνο οι εκκρεμείς πράξεις, αλλά είναι επίσης σε εκκρεμότητα και μια άλλη κατηγορία πράξεων στις οποίες προσδόθηκε ο χαρακτηρισμός «προβληματικές» και οι οποίες παραμένουν στα ράφια του Κτηματολογίου χωρίς κανέναν σαν θελήσει να ενσκήψει σ’αυτες και να επιλύσει το οποιοδήποτε πρόβλημα υπάρχει, αν βέβαια υπάρχει. Είναι επίσης και η άλλη κατηγορία των πράξεων, οι οποίες έχουν ανακύψει από την καταχώριση αποφάσεων εξαγοράς ή απόδοσης, οι οποίες μετά πάροδο 20ετίας σε πολλές των περιπτώσεων έχει αποκαλυφθεί ότι δεν θα πρεπε να καταχωρηθούν διότι ο τίτλος τους είναι ανύπαρκτος. Δεν μπορεί βέβαια κανείς να αγνοήσει τις υπερφιλότιμες προσπάθειες τις οποίες καταβάλλει ο Διευθυντής και οι υπάλληλοι του Κτηματολογίου για την ελάττωση της εκκρεμότητας, όμως οι προσπάθειες αυτές παραμένουν χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, αφού για την επίλυση των προβλημάτων τα οποία ανακύπτουν ναι μεν ο Διευθυντής προτείνει, αλλά ο Κτηματολογικός Δικαστής είναι εκείνος που αποφασίζει. Η τραγική ειρωνεία της κατάστασης είναι ότι δεν υπάρχει μόνιμος Κτηματολογικός Δικαστής, όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό του.
Το πώς γίνεται η καταχώριση των πράξεων είναι γνωστό. Ο Διευθυντής του κτηματολογίου μεταφέρει πράξεις στο Δικαστήριο προκειμένου να διαταχτεί η μεταγραφή τους από τον εκάστοτε Πρόεδρο Υπηρεσίας, ο οποίος κατά την ημέρα της Υπηρεσίας του αντιμετωπίζει όλα τα τρέχοντα δικαστηριακής φύσεως θέματα, και αν του μένει χρόνος αποφασίζει και για τις πράξεις του κτηματολογίου. Εύκολά γίνεται αντιληπτό ότι με την κρατούσα κατάσταση δεν είναι ανθρωπίνως δυνατό να ξεφύγουμε από το όνειρο της πλήρους ενημέρωσης των κτηματικών βιβλίων ούτως ώστε να ανταποκρίνονται στην θεσμική αποστολή τους, δηλαδή να παρέχουν στον συναλλασσόμενο την πίστη ότι αυτό που είναι γραμμένο στα κτηματολογικά βιβλία μπορεί να το πιστεύει καλόπιστα.
Δεν αναφέρω τα ονομαστικά και αριθμητικά ευρετήρια η έλλειψη των οποίων παρέχει κάλυψη στον κακοπληρωτή, αφού η ανεύρεση της περιουσίας του είναι σχεδόν ανέφικτη χωρίς το ευρετήρια αυτά διότι η ύπαρξη τους προϋποθέτει την καταχώρηση όλων των πράξεων που εκκρεμούν.
Ο Δικηγορικός Σύλλογος Ρόδου έχοντας συναίσθηση της σοβαρότητας του προβλήματος, έχει συμβάλει κατά καιρούς τόσο στην επίλυση θεσμικών ζητημάτων, όσο και στην καταχώριση των εκκρεμών πράξεων.
Εκτός των άλλων παρεμβάσεων του προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης για τον διορισμό Κτηματολογικού Δικαστή, στο συνέδριο της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων που έγινε στην Ρόδο στις 17 Οκτωβρίου 2014, είχε την ευκαιρία να εκθέσει στους αρμοδίους την ανάγκη διορισμού κτηματολογικού δικαστή. Μάλιστα η τοποθέτηση αυτή είχε σαν αποτέλεσμα ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου να γίνει κοινωνός του προβλήματος και να εκφράσει τη θέση της θεσμοθέτησης πλέον οργανικής θέσης δικαστή ειδικά για το κτηματολόγιο Ρόδου και ότι θα προωθούσε την υλοποίηση της θέσης αυτής.
Σε συζητήσεις που είχε ο Σύλλογος μας με την διοίκηση του Πρωτοδικείου Ρόδου, μεταξύ άλλων θεμάτων έθεσε και το του Δικαστή του Κτηματολογίου, διότι θεωρούμε απαράδεκτη την μέχρι σήμερα, εφαρμοζόμενη τακτική, ο εκάστοτε Πρόεδρος υπηρεσίας επιφορτισμένος με τόσα ζητήματα δικαστηριακής φύσεως να ασχολείται και με την διάταξη των μεταγραπτέων πράξεων, αφού απαραίτητη προς τούτο προϋπόθεσης είναι ο έλεγχος του τύπου και της ουσίας της προς μεταγραφή πράξεως.
Στις 15-12-2014 συνήλθε η Ολομέλεια του Πρωτοδικείου Ρόδου προκειμένου να συζητηθεί η Εισήγηση του Προέδρου Πρωτοδικών κ. Κωνσταντίνου Αλεξίου, ο οποίος και εισηγήθηκε τον διορισμό Προέδρου Πρωτοδικών ως Κτηματολογικού Δικαστή ο οποίος να έχει πλήρη και αποκλειστική απασχόληση κατά τις ημέρες που θα οριστούν κάθε βδομάδα για την μετάβαση του στο Κτηματολόγιο .
Ατυχώς κατά την άποψη μου η πρόταση του εισηγητή Προέδρου Πρωτοδικών είχε την δική του θετική ψήφο και του επίσης Προέδρου Πρωτοδικών κ. Αντωνίου Σβύνου, μειοψηφούντων όλων των λοιπών δικαστών οι οποίο υπηρετούν στο Πρωτοδικείο Ρόδου.
Κατ’αυτόν τον τρόπο χάθηκε πάλι μια ιστορική ευκαιρία επιτέλους το Κτηματολόγιο να αποκτήσει κτηματολογικό Δικαστή.
Θεωρώ υποχρέωση μου να παραθέσω το κείμενο της Εισήγησης, δεν γνωρίζω όμως το σκεπτικό με το οποίο απορρίφτηκε η Εισήγηση, ούτως ώστε να παρατεθεί και αυτό για την συναγωγή συμπερασμάτων.
Θεωρώ επίσης υποχρέωση μου να αναφέρω ότι ο Σύλλογος μας θα επανέλθει σύντομα επί του σοβαρού αυτού ζητήματος, το οποίο δεν μπορεί πλέον να «σχολάζει» επί μακρόν.
Ρόδος 23 Δεκεμβρίου 2014
Κων/νος Ιακ. Σαρής
Πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Ρόδου
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΛΕΞΙΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ
